Ostatnio zamieściłam na blogu wpis w którym szerzej opisałam, jak ważna jest zabawa dla rozwoju naszego dziecka. W związku z tym, że zdecydowanie nie wyczerpałam tematu, dzisiaj postanowiłam napisać trochę więcej o tym jakie powinno być miejsce w którym nasze dziecko może swobodnie bawić się i które będzie sprzyjało jego rozwojowi na wielu płaszczyznach. A więc, jaka powinna być przestrzeń do zabawy dla dziecka, aby sprzyjała inicjowaniu zabawy?
Prawdziwa zabawa potrzebuje zarówno nieograniczonego czasu, jak i nieograniczonej przestrzeni.
Dzisiaj skupimy się na przestrzenie, w kolejnym wpisie napiszę trochę więcej o nieograniczonym czasie.
Co to właściwie oznacza, że zabawa potrzebuje nieograniczonej przestrzeni?
Nieograniczoność miejsca do zabawy nie jest wyznaczana tylko i wyłącznie liczbą metrów kwadratowych powierzchni dostępnej dziecku.
Nieograniczoność wiąże się z tym, co naszemu dziecku wolno, a czego nie wolno. Czyli z tym, na co pozwala i zgadza się dorosły, a czego dziecku zabrania.
Przestrzeń do zabawy dla dziecka jest radykalnie ograniczona wtedy, gdy nie wolno:
- w sali przedszkolnej zmieniać układu stolików i krzesełek
- w domu przesuwać niektórych mebli
- gdy na podłodze stoi sporo donic z kwiatami i nie można bawić się obok, bo rzeczywiście dziecko mogłoby by je uszkodzić lub skaleczyć się
- gdy nie można bawić się na dywanie, by go nie zniszczyć
- rysować, malować czy rzeźbić wolno tylko siedząc na swoim krzesełku i przy swoim stoliku. Nie wolno rysować na przykład leżąc na brzuchu, na rozłożonym na podłodze arkuszu papieru czy stojąc na papierze przypiętym do tablicy, lub ściany.
Często zdarza się, że w dużym mieszkaniu czy w dużej sali przedszkolnej nie ma miejsca ani do
zabawy, ani do bardziej indywidualnych i twórczych zajęć tylko dlatego, iż wielość zakazów drastycznie tę przestrzeń ogranicza.
Natomiast może być wiele miejsca do zabawy w niewielkim pokoju czy mieszkaniu, jeśli osoba, która sprawuje opiekę nad dzieckiem, dobrze tę przestrzeń do zabawy zaadaptuje.
Na przykład:
- kwiaty wiszą na ścianach tak wysoko, że nie trzeba ich z daleka ostrożnie obchodzić
- dywan czasami zwija się w rulon, by go nie pobrudzić i wtedy przestaje przeszkadzać
- na podłodze rozkłada się stare foliowe obrusy czy kilka warstw gazet i dopiero na tym kładzie się właściwy materiał do zabawy
W przedszkolu na przykład:
- stoliki i krzesełka nie zawsze stoją na tym samym miejscu. Czasem są zsuwane i dzieci razem malują lub układają puzzle siedząc wokoło powstałego w ten sposób wielkiego stołu.
- W koszu czy w szufladzie leżą złożone stare obrusy lub duże kawałki różnych materiałów, którymi w razie potrzeby można nakryć stolik czy kilka połączonych krzesełek i odgrodzić się w zabawie od innych
- gdy szczególnie potrzeba dzieciom więcej miejsca, otwiera się drzwi i
- wykorzystuje kawałek innego pomieszczenia znajdującego się obok.
Warto podkreślić, że organizowanie warunków do zabawy w przedszkolu czy innym miejscu opieki nad większą grupą dzieci w niewielkim i z konieczności wielofunkcyjnym pomieszczeniu nie jest dla osoby zajmującej się dziećmi zadaniem łatwym. Niestety czasami jest zadaniem nierozwiązywalnym. Często się zdarza, że niewłaściwe i mało funkcjonalne urządzenie i wyposażenie sali rzeczywiście ogranicza przestrzeń.
Ale…
Czynnikiem naprawdę decydującym o dobrej organizacji sali przedszkolnej czy przestrzeni w domu w wielu przypadkach jest:
- pomysłowość
- wyobraźnia i fantazja dorosłego (rodziców i nauczycieli)
- umiejętność korzystania przez dorosłych z różnych pomysłów dzieci
Podsumowując przestrzeń do zabawy dla dziecka, jaka powinna być?
Nawet najmniejszą przestrzeń można zorganizować w taki sposób, aby dziecko mogło w niej swobodnie funkcjonować i realizować swoje pomysły. Największym czynnikiem ograniczającym przestrzeń do zabawy i tym samym zabijającym pomysłowość i kreatywność dziecka jest osoba dorosła. Jeśli ilość zakazów i nakazów jest zbyt duża, przestrzeń staje się dla dziecka przytłaczająca. Dziecko, zamiast skupić się na luźniej rozwijające zabawie, czyli rzeczy, którą powinno robić, aby prawidłowo się rozwijać, skupia swoje zasoby poznawcze na tym, aby nie złamać zakazu dorosłego, za co może zostać ukarane.
Jeśli chcesz przeczytać wspomniany na początku wpis o tym co daje dziecku zabawa, zajrzyj tutaj.
Świetny post!
blog youtube