Większość dzieci niezależnie od wieku nie za bardzo lubi sprzątać zabawki. Dzieci zdecydowanie bardziej wolą rozrzucać je nie tylko po swoim pokoju, ale i po całym mieszkaniu. Często my rodzice mamy już dosyć ciągłego sprzątania zabawek po naszych dzieciach i chcemy, żeby to dzieci sprzątały po sobie, kiedy skończą zabawę. Chcemy również nauczyć dzieci, odpowiedzialności za własny pokój i nauczyć je, że należy po sobie sprzątać. Czy dzieci rzeczywiście powinny po sobie sprzątać i jak zachęcić dziecko do sprzątania zabawek?
Jak zachęcić dziecko do sprzątania zabawek?
Czy dziecko musi sprzątać?
W dawnych czasach dzieci już od najmłodszych lat były włączane do obowiązków domowych i nie mówię tu o sprzątaniu zabawek, ale o takich aktywnościach jak odkurzanie, mycie podłóg czy naczyń. Jeśli chodzi o takie domowe aktywności, to nasze dziecko nie musi wykonywać nic z tych rzeczy, ponieważ to my rodzice jesteśmy odpowiedzialni za utrzymanie porządku w naszym domu. Do takich aktywności możemy zacząć powoli włączać dzieci w wieku nastoletnim mniej więcej około 14 roku życia, ale jest to już temat na oddzielny wpis.
A czy dziecko musi sprzątać w swoim pokoju?
Do pewnego wieku również nie musi, ale warto uczyć dziecko już od najmłodszych lat, że pokój to jego prywatna przestrzeń, za którą odpowiada i w której należy zachować porządek, jak w każdym innym domowym pomieszczeniu.
Ale, jak przekonać dziecko do sprzątania w pokoju?
Po pierwsze tłumacząc, dlaczego warto to robić.
Dlaczego warto sprzątać w pokoju?
Jeśli mamy porządek w pokoju to nie musimy tracić czasu na szukanie zabawki, którą mamy ochotę się pobawić.
Wiemy gdzie jej szukać, bo wszystko w pokoju ma swoje miejsce.
Warto również przypominać dziecku, że pokój to jego osobista przestrzeń, za którą odpowiada. Dzieci lubią czuć, że są za coś odpowiedzialne, dlatego może to być również dobry argument, aby przekonać dziecko do sprzątania zabawek.
Jak zachęcić dziecko do sprzątania zabawek? – nagradzanie za sprzątanie
Nagradzanie, zabawkami, naklejkami, czy jeszcze innymi rzeczami to nie jest coś, do czego zachęcam rodziców.
Jeśli chcemy dziecko czegoś nauczyć, lepiej robić to poprzez dawanie dobrego przykładu i tłumaczenie dziecku, używając do tego racjonalnych argumentów. Lepiej, żeby dziecko robiło coś z pobudek wewnętrznych (potrzeba porządku w pokoju), a nie zewnętrznych (nagrody i kary)
Wiem jednak, że racjonalne argumenty nie zawsze będą najlepszym sposobem na przekonanie do sprzątania w pokoju dziecka w wieku 2, 3 czy 4 lat. Żeby przekonać małe dziecko do sprzątania zabawek, możemy jednak użyć kilku sprawdzonych sposób.
Jak zachęcić dziecko do sprzątania zabawek?
1. Wspólne sprzątanie z rodzicem
Bardzo ważne jest, żeby zawsze sprzątać wspólnie z dzieckiem. Małe dziecko nie jest jeszcze w stanie samodzielnie posprzątać swojego pokoju. Ilość zabawek do posprzątania może dziecko przytłoczyć i zniechęcić do podjęcia próby posprzątania w pokoju.
Zasada jest jedna. Im dziecko młodsze, tym więcej zabawek sprząta rodzic. Nie chodzi tu jednak o to, żeby dziecko samo posprzątało w pokoju, tylko żeby podjęło się tej czynności i żeby czuło satysfakcję, że udało mu się osiągnąć cel.
2. Jasne i klarowane komunikaty
Ważne jest również, aby podczas sprzątania wypowiadać do dziecka jasne i klarowane komunikaty.
Powiedzenie: „Posprzątaj w pokoju” jest zbyt ogólne.
Lepiej powiedzieć do dziecka:
- „Schowaj wszystkie klocki do pudełka”
- „Włóż kredki do koszyka”
- „Pozbieraj wszystkie pluszaki z ziemi i włóż je do kosza.
Wypowiadając te komunikaty oprócz tego, że ułatwiamy dziecku sprzątanie i pokazujemy mu, w jaki sposób należy planować sobie pracę (dzieląc ją na małe zadania), wskazujemy i przypominamy dziecku, gdzie każda zabawka ma swoje miejsce.
3. Sprzątanie wpisane w stały plan dnia
Dziecko na pewno nie będzie sprzątać po sobie cały czas. Taka ciągła kontrola i odkładanie zabawek na miejsce, nie pozwoliłoby dziecku na dobre zatracić się w zabawie.
Warto jednak ustalić porę sprzątania zabawek. Wiele razy wspominałam już, że rutyna i stały plan dnia ułatwia życie całej rodziny.
Jeśli sprzątanie będzie odbywało się zawsze o tej samej porze np. przed wieczornym spacerem czy przed kąpielą (każda rodzina sama powinna zaplanować, kiedy najbardziej jej to odpowiada) to dziecko przywyknie, że jest to aktywność wpisana w stały rozkład dnia i chętniej będzie się jej podejmować.
Jak zachęcić dziecko do sprzątania zabawek? – pomysły na zabawę
1. Zawody kto pierwszy sprzątnie zabawki
Każde dziecko lubi rywalizację i wygrywanie, dlatego zabawa w wyścigi zawsze się sprawdza.
Możecie ścigać się z dzieckiem, kto pierwszy posprząta książki, a kto klocki. Kto zbierze więcej klocków różowych a kto zielonych.
2. Zabawa w szukanie zabawek
Kolejna zabawa, która sprawdza się podczas sprzątania to zabawa w odnajdywanie.
Mówimy do dziecka:
- „Znajdź żółtą piłkę”
- „Znajdź wszystkie kostki do gry i pionki”.
Dziecko będzie dumne, jeśli uda mu się odnaleźć zabawkę, a przy okazji w pokoju powoli będzie znikał bałagan.
3. Zabawa w grzybobranie
Zapewne zabawki waszego dziecka leżą porozrzucane również w innych pomieszczeniach waszego mieszkania czy domu, dlatego kolejną zabawą, która zachęci Wasze dziecko do sprzątania, jest zabawa w grzybobranie.
Zadaniem Waszego dziecka jest przespacerowanie się po całym mieszkaniu z koszykiem lub torebką i odnalezienie wszystkich zagubionych zabawek.
4. Daj dziecku wybór
Kolejnym sposobem, który sprawdza się praktycznie zawsze i to nie tylko podczas sprzątania, to technika daj dziecku wybór.
Tutaj pisałam więcej o technice „Daj dziecku wybór”. Pytaj dziecko, co sprzątacie najpierw, klocki czy lalki? Książki czy kredki. Możliwość decydowania daje dziecku poczucie, że samo o sobie decyduje, dzięki czemu będzie chętniej sprzątać w pokoju.
Jak zachęcić dziecko do sprzątania zabawek? – doceniaj pracę dziecka i nie psuj zabawy
Kiedy przychodzi pora sprzątania nie psuj budowli lub czegoś na czym Twojemu dziecku bardzo długo pracowało.
Pisałam już jakiś czas temu o tym, jak ważna jest dla dziecka wolna zabawa i o tym, co sprawia, że nasze dziecko nie ma ochoty się bawić (tutaj możesz przeczytać: Jakie się pozytywne skutki wolnej zabawy?).
Bardzo często zdarza się, że dziecko woli nie podejmować nowej zabawy, wiedząc, że i tak nie będzie mogło jej dokończyć lub jego praca zostanie zniszczona.
Jeśli zbliża się pora sprzątania, a nasze dziecko nie dokończyło czegoś budować lub chcę daną konstrukcją (nie koniecznie z klocków, dzieci potrafią być naprawdę pomysłowe) pobawić się następnego dnia pozwólmy mu na to i posprzątajmy tylko to, czym dziecko już się nie bawi.
Niech to będzie jedna góra dwie rzeczy, których nie posprzątacie. np. zbudowany z klocków garaż czy legowisko dla kotka.
W innym przypadku dziecko, żeby uniknąć sprzątania (zazwyczaj żadne dziecko tego nie lubi) będzie próbowało nas przekonać, że wszystkie zabawki, które leżą na podłodze, będą mu potrzebne następnego dnia i w żadnym wypadku nie możecie ich posprzątać!